Sóng cơ là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc trưng trong sóng cơ

Bạn đang xem: Sóng cơ là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc trưng trong sóng cơ tại vothisaucamau.edu.vn

Khi hiểu lí thuyết sóng cơ học là gì? Đặc trưng của sóng cơ học, công thức, phương trình sóng, các em sẽ làm bài tập Vật lý dễ dàng hơn. Vậy cụ thể sóng cơ là gì, hãy cùng Trường THCS Võ Thị Sáu tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây.

Sóng cơ là gì?

Sóng cơ là gì? Sóng cơ học là gì?

Sóng cơ học hay sóng cơ học là những dao động cơ học (năng lượng, trạng thái dao động) trong một môi trường vật chất như rắn, lỏng, khí,… đàn hồi theo thời gian xung quanh vị trí cân bằng của nó.

Sóng cơ học là gì?

– Nguyên nhân hình thành sóng cơ là do yếu tố sức căng bề mặt và lực liên kết đàn hồi giữa các phân tử. Ví dụ: Trường hợp sóng cơ học trên mặt nước.

– Sóng cơ học là sự lan truyền dao động, năng lượng và các trạng thái dao động, không phải là sự lan truyền vật chất của các phần tử sóng. Ví dụ: Thả quả phao xuống nước, quả phao chỉ dao động tại chỗ khi có sóng lướt qua.

– Sóng cơ chỉ truyền trong môi trường vật chất đàn hồi, không truyền trong chân không. Ngược lại với sóng điện từ truyền trong chân không. Chẳng hạn, khi ra ngoài vũ trụ, các phi hành gia sẽ phải kết nối với nhau thông qua bộ đàm hoặc biểu tượng.

– Tốc độ và phạm vi lan truyền của sóng cơ học phụ thuộc vào tính đàn hồi của môi trường. Khi môi trường càng đàn hồi thì tốc độ sóng cơ học càng cao, truyền được càng xa.

Do đó, tốc độ và phạm vi truyền sóng cơ học giảm dần theo thứ tự trong môi trường là Rắn > Lỏng > Khí.

Trên thực tế, các chất liệu như xốp, nhung, bông ít co giãn nên tốc độ truyền sóng cơ học rất kém. Do đó, các vật liệu này thường được sử dụng để chống rung và cách âm.

Ví dụ: Bình thường ở trên không không nghe thấy tiếng tàu chạy, nhưng khi áp tai vào đường ray thì nghe thấy tiếng tàu từ xa.

Bạn đang xem: Sóng cơ học là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc điểm của sóng cơ

2 loại sóng cơ học

Căn cứ vào phương dao động của các phần tử và phương truyền sóng, có thể chia sóng thành hai loại: sóng dọc và sóng ngang. Đặc biệt:

1 – Sóng dọc

Sóng dọc là gì?

Sóng dọc là sóng trong đó phương dao động của các phần tử trùng với phương truyền sóng.

Trong môi trường lực đàn hồi xuất hiện khi có biến dạng nén và giãn nở. Vì vậy, sóng dọc truyền được ở cả 3 trạng thái rắn, lỏng, khí.

Ví dụ trường hợp sóng âm truyền trong chất lỏng hoặc trong không khí sẽ là sóng dọc.

Xem thêm:

• Top 5 cục đẩy sóng điện thoại gia đình tốt nhất 2022
• Top 7 địa chỉ sửa lò vi sóng Sharp uy tín nhất Hà Nội
• 5 điều không thể bỏ qua về anten tăng sóng điện thoại

2 – Sóng ngang

Sóng ngang là gì?

Sóng ngang là sóng trong đó phương dao động của các phần tử vật chất vuông góc với phương truyền sóng.

– Trong môi trường lực đàn hồi xảy ra khi có sự biến dạng lệch. Do đó, sóng ngang chỉ truyền được trong chất rắn và bề mặt chất lỏng, sóng ngang không truyền được trong chất lỏng và chất khí.

Ví dụ: Sóng truyền trên mặt nước gọi là sóng ngang.

Sóng có vận tốc lớn nhất trong chất rắn và nhỏ nhất trong chất khí.

– Các tính chất đặc trưng của sóng như phản xạ, khúc xạ, nhiễu xạ, giao thoa.

Bạn đang xem: Sóng cơ học là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc điểm của sóng cơ

5 thông số đặc trưng của sóng

Khi đã hiểu sóng cơ học là gì, bạn cũng cần hiểu các đại lượng đặc trưng của sóng. Đặc biệt:

1 – Biên độ sóng cơ học

Biên độ của sóng cơ (A) là biên độ dao động của phần tử vật chất khi sóng truyền qua.

2 – Tần số sóng cơ học

– Tần số sóng cơ học (f) là tần số dao động của phần tử vật chất khi sóng truyền đi.

Công thức tính tần số sóng:

3 – Vận tốc sóng cơ học

– Vận tốc sóng cơ học (v) là vận tốc truyền sóng trong không gian.

– Công thức tính vận tốc:

Bên trong:

+ S là quãng đường sóng truyền được

+ t là thời gian lan truyền

4 – Năng lượng sóng cơ học

– Năng lượng sóng cơ (Ei) là năng lượng dao động của các phần tử vật chất tại một điểm khi sóng truyền đi.

Công thức của năng lượng sóng cơ học là:

Bên trong:

+ D là mật độ của môi trường sóng

+ Ai là biên độ sóng tại một điểm

+ là tần số góc của sóng.

– Nếu trong môi trường truyền sóng lý tưởng:

5 – Bước sóng

– Bước sóng (λ) là quãng đường mà sóng truyền được trong một chu kỳ, cũng là khoảng cách của hai điểm gần nhau nhất trên phương truyền sóng khi dao động cùng pha.

– Mọi sóng (có nguồn đứng yên so với máy thu) khi truyền từ môi trường này sang môi trường khác thì bước sóng, năng lượng, vận tốc, biên độ và hướng truyền sóng đều có thể thay đổi.

Tần số và chu kì không đổi và luôn bằng tần số f.

Bước sóng trong một môi trường tỉ lệ thuận với vận tốc truyền sóng trong môi trường đó.

Công thức bước sóng:

truyền sóng cơ học

– Quá trình truyền sóng cơ học là quá trình lan truyền dao động và năng lượng dao động, các phần tử vật chất không truyền đi.

Trong thực tế, sự lan truyền của sóng cơ phụ thuộc vào nhiều yếu tố của môi trường xung quanh.

Quá trình truyền sóng cơ học được hiểu như sau:

+ Sóng dọc: Các phần tử chỉ dao động theo phương nằm ngang.

+ Sóng ngang: Các phần tử chỉ dao động lên xuống theo phương thẳng đứng.

Bạn đang xem: Sóng cơ học là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc điểm của sóng cơ

Phương trình sóng

Trong phương trình sóng có: Phương trình sóng tại một điểm và phương trình sóng tổng quát. Đặc biệt:

1 – Phương trình sóng tại một điểm

Đồ thị phương trình sóng tại một điểm

– Sóng được phát ra từ O (gốc), có phương trình dao động: uO = AOcos(ωt + φ).

Điểm M cách O một khoảng x thì sóng truyền từ O đến M sẽ mất thời gian là:

– Phương trình dao động của M:

– Nếu bỏ qua năng lượng bị mất mát trong quá trình truyền sóng thì biên độ sóng tại O và biên độ sóng tại M sẽ bằng nhau: AO = AM = A

– Sóng truyền theo chiều âm, từ trục Ox đến điểm N có tọa độ x sẽ có phương trình như sau:

2 – Phương trình sóng tổng quát

– Tại điểm O: uO = Acos( t + j)

– Tại điểm M cách O một khoảng bằng x theo phương truyền sóng.

+ Nếu sóng cơ học truyền theo chiều dương của trục x thì:

+ Nếu sóng cơ truyền theo chiều âm của trục x thì:

3 – Độ lệch pha giữa 2 điểm phát từ cùng một nguồn

– Trong quá trình truyền sóng, khoảng cách ngắn nhất theo phương truyền sóng giữa hai điểm dao động cùng pha là 1λ, dao động cùng pha là λ/2, dao động vuông pha là λ/4, và dao động tắt cùng pha với nhau π/4 là λ/8.

+ Đơn vị của x, x1, x2, d, l, v phải tương ứng với nhau.

+ Trong hiện tượng truyền sóng trên dây thép, dây được kích thích dao động bởi một nam châm điện có tần số dòng điện là f thì tần số dao động của dây là 2f → fsóng = 2f.

Tóm lược

Trường THCS Võ Thị Sáu vừa giải đáp cho bạn về sóng cơ là gì? Các loại sóng cơ và thông số của sóng cơ rất chi tiết. Hi vọng từ những chia sẻ của bài viết sẽ giúp bạn bổ sung thêm nhiều kiến ​​thức vật lý hay.

Xin chân thành cảm ơn các bạn đã quan tâm và đọc tin.

Bạn thấy bài viết Sóng cơ là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc trưng trong sóng cơ có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Sóng cơ là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc trưng trong sóng cơ bên dưới để Trường THCS Võ Thị Sáu có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: vothisaucamau.edu.vn của Trường THCS Võ Thị Sáu

Nhớ để nguồn bài viết này: Sóng cơ là gì? 2 loại sóng cơ và 5 đặc trưng trong sóng cơ của website vothisaucamau.edu.vn

Chuyên mục: Là gì?